Historia Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety w Miłkowie
Funkcjonujący obecnie Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety w Miłkowie ma długie tradycje i przeżywał burzliwe koleje losów. Jego historia jest ściśle związana z historią Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety, które jest jego założycielem.
Zgromadzenie Sióstr Świętej Elżbiety, podobnie jak inne, wyrosło na gruncie potrzeb społecznych XIX wieku, na podstawie odczytania woli Bożej przez założycielkę Klarę Wolff, obdarzoną łaską powołania, by służyć Bogu w osobach chorych i potrzebujących stosownie do słów Chrystusa: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili” (Mt 25.40). Oficjalny początek Zgromadzenia datuje się na 27 września 1842 r., kiedy to Klara Wolff wraz z trzema innymi współzałożycielkami: Marią i Matyldą Merkert oraz Franciszką Werner podjęły wspólnotową, charytatywną działalność, udzielając ambulatoryjnej opieki – materialnej i duchowej – wszystkim biednym chorym, opuszczonym i pozostawionym bez opieki w Nysie na Śląsku. Od tamtej pory, czyli już ponad 160 lat, Zgromadzenie Sióstr Świętej Elżbiety kontynuuje charyzmat Założycielek poprzez działalność charytatywno-opiekuńczą, będącą cząstką działalności charytatywno-opiekuńczej Kościoła, obejmującej m.in. prowadzenie szpitali i innych zakładów leczniczych.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Miłkowie prowadzony jest przez Zgromadzenie Sióstr Świętej Elżbiety Prowincji Wrocławskiej. Działalność Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety w Miłkowie została podjęta 8 grudnia 1865 r. na prośbę ówczesnej właścicielki ziemskiej – hrabiny Matuschka. Początkowo do Miłkowa przybyły tylko dwie Siostry, by pielęgnować chorych. Jednakże, gdy w roku 1866 wybuchła epidemia cholery do pomocy została sprowadzona kolejna Siostra. Początkowo Siostry mieszkały w małym domku (na miejscu dzisiejszego Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety), który następnie z inicjatywy hrabiny Matuschka rozbudowano i przeznaczono nie tylko na siedzibę Sióstr, ale także na szkołę gospodarczą dla dziewcząt.
Z powodu represyjnej polityki Kulturkampf w 1877 roku szkoła została zamknięta, a następnie ponownie otwarta w 1884 roku. W tym też czasie Siostry założyły przedszkole. W sierpniu 1886 roku podjęto decyzję o budowie szpitala i nowego przedszkola. Jego część frontowa, zgodnie z planami budowy, przeznaczona była początkowo na przedszkole, a pozostała na szpital. Niewiele później dobudowano pozostałe dwa skrzydła budynku – cały obiekt istnieje do chwili obecnej. Rozpoczęcie działalności szpitala nazwanego imieniem św. Benona datuje się na dzień 27 października 1887 roku. W 1922 roku w szpitalu otwarto gabinet rentgenowski. Do roku 1924 szpital był własnością Rady Narodowej, a następnie stał się ponownie własnością Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety. W 1929 roku, od strony ogrodu, do istniejącego budynku szpitala dobudowano trzecią część z centralnym ogrzewaniem i ciepłą wodą w łazienkach. Działania wojenne nie dokonały zniszczeń szpitala. Po wojnie, początkowo utworzono w nim dwa oddziały: wewnętrzny i chirurgiczny, a następnie oddział dziecięcy i położniczy.
W 1950 roku szpital otrzymał nazwę: „Szpital Rejonowy im. Stefana Okrzei”. W 1959 roku decyzją Prezydium Powiatowej Rady Narodowej przekazano szpital w zarząd i użytkowanie Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej w Jeleniej Górze. W lutym 1969 roku nastąpiła całkowita zmiana profilu działalności szpitala – w budynku szpitala powstało Sanatorium Reumatologiczno-Rehabilitacyjne, które w roku 1978 zostało przeniesione do Kamiennej Góry; w to miejsce utworzono Oddział Geriatryczny, a następnie w 1983 roku Szpital Internistyczno-Rehabilitacyjny.
Ze względu na trudności finansowe w roku 1992 decyzją Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Jeleniej Górze dokonano likwidacji szpitala, oddając ponownie mocno zniszczony budynek szpitala na własność Zgromadzeniu Sióstr Świętej Elżbiety. Zgromadzenie kontynuowało w nim działalność początkowo w dotychczasowej formie, a następnie od 1 stycznia 1994 roku pod nazwą „Zakład Opiekuńczo-Leczniczy Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety”, dokonując częściowej modernizacji budynku i przystosowania dla osób niepełnosprawnych, zwiększając liczbę łóżek z 40 do 75 łóżek. Ze względu na plany rozszerzenia działalności dnia 5.12.2002 r. dokonano zmiany nazwy na „Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Zgromadzenia Sióstr Świętej Elżbiety”.
